Sinop Kent Sohbetleri kapsamında mübadelenin 101. yılında “Sinop Mübadillerini Anmak ve Anlamak” isimli söyleşi gerçekleşti.
Sinop Kent Sohbetleri Sinop’un tarihine ve kültürüne ışık tutuyor. Bir kafede gerçekleşen söyleşi Doç. Dr. Cenk Demir’in moderatörlüğünde gerçekleşti. Söyleşide Sinop Balkan Türkleri Derneği Başkanı Kenan Aral, mübadillerin 101. yıllık öyküsünü anlattı. Aral, konuşmasına ailesinin ve diğer Türklerin Anadolu’ya gelişini anlatarak başladı. “Annem ve babam, ninem 3 kişi birinci kuşak ninem 37 yaşında, babam 7 yaşında, annem 6 yaşında Drama ili, Sarışaban kasabası, Olucak köyünden geliyorlar. Samsun’a intikalleri 1 Mayıs 1924’te oluyor. Rumların oradan çıkış tarihi muhtemelen 15-20 gün öncesi. Mübadele kelimesi çok yabancı bir kelime, o anlarda mübadele olacakmış deniliyor kimse bilmiyor. ‘Neden yapılıyor?’ diye sorulduğunda ‘insan değiş tokuşu’ deniyor. ‘Buradaki Müslüman Türkler Anadolu’ya gidecek, Anadolu’daki Rumlar Yunanistan’a gidecek, nüfus mübadelesi olacak’ diye anlatılıyor. Mübadele kavramını bu şekilde öğreniyorlar. 30 Ocak 1923 tarihinde mübadil anlaşması Lozan Antlaşması’na ek olarak imzalanıyor” dedi.
“Altın arıyorlarmış”
Türklerin ve Rumların yer değişikliği sırasında yaşadıkları ilginç olayları aktaran Aral, “Mübadele esnasında altının götürülmesi yasaklanmış, buradaki Rumların oraya götürmesi de yasaklanmış, oradaki Türklerin de buraya getirmesi yasaklanmış. Haliyle bazıları geri döneceğiz düşüncesiyle altınlarını kendi işaretledikleri yerlere ceviz ağacının dibidir, elma ağacının yanıdır, çeşmenin soludur, caminin veya kilisenin etrafı gibi belli yerlere gömmüşler. Buradaki Rumlar da aynı şekilde aynı şeye başvurmuşlar. 70’li yıllarda köylerimize gelen Rumlar ellerinde haritalar ile geliyordu. ‘Biz annemizin babamızın köyünü arıyoruz’ diyorlardı, meğerse altın arıyorlarmış” diye konuştu. – SİNOP
